271. Güneşimizin ölümü: 5•10 üssü 9 yıl sonra

Yıldızlar da insanlar gibi doğar, yaşar ve ölürler. Güneşimiz de bize en yakın yıldızdır. Yıldızlar kütle olarak Güneş’imizin 0,1-100 katı ağırlığında olabilir. Kütlesi 20-50 kat olanlar, hızlı yaşar ve birkaç milyon yılda yakıtlarını tüketir. Güneş kütlesindeki bir yıldız ise 10 milyar yıl yaşamını sürdürebilir. Güneş’ten küçük yıldızlar ise daha uzun yaşar.

| 2031 tıklama |  Email | Devamını oku

272. Kitap: Ömer Hayyam – Kader Çarkı

“Günümüzde Fars şairi olarak bilinen, aslında Selçuklu Türkleri saraylarında Ömer olarak büyümeye başlayan ve değer verilen, filizlenen ve meyvelerini veren Ömer Hayyam hikâyesi bütün hızıyla, biraz da sessizce devam ediyor, tıpkı kendi zamanındaki sessizliği gibi...” Ömer Hayyam’ı yalnızca (üstelik bazıları kendisine ait olmayan) sosyal medyada ya da birtakım duvarlarda karşınıza çıkan dizeleriyle tanıyorsanız bu hem onun dünya çapında bilinmesini sağlayan eşsiz rubailerine hem de çağının ötesinde bir düşünür ve bilim insanı olmasına neden olan dehasına haksızlık olur.  Ömer Hayyam'a hangi rubai veya şiirlerin atfedileceği ile ilgilenen tarihçiler (ki bu, modern dünyanın ona duyduğu tek ilgi gibi görünüyor) olduğu gibi alkol içtiği pis meyhanelerde şiirlerini dillendirdiği yönünde de onu yerden yere vuranlar oldu. Hatta bazıları onu, doğaüstü varlıkların varlığını inkar eden, kafir ve özünde olmayan bir şekilde Hümanist olarak da resmetmiştir. Bu eserler daha çok ikinci el hikayelere ve yanlışlıkla ona atfedilen birçok dörtlüklerinden oluşan varsayımlara dayanır. Bütün bunların sonucunda neredeyse gerçeği ile arası epey açılmış efsanevi bir Ömer Hayyam tipi yaratılmıştır.

| 2029 tıklama |  Email | Devamını oku

273. Evrenin Uzun Tarihi: Büyük Patlamadan Sona

Büyük patlama düşüncesi 1920’lerde ortaya atılmış ve ancak 1965’te kozmik arka plan ışınımının ortaya konulması ile doğrulanmıştır. Bu ışınım, evrenin çok sıcak, şiddetli ve ani bir başlangıçla ortaya çıktığının açık kanıtıydı. Buna rağmen, 1960’larda, her devrimci teoride olduğu gibi, evrendeki tüm maddenin büyük patlamanın ilk 3 dakikası içinde oluştuğu fikrini komik bulup, kahkahalarla gülen bilimadamları da sıkça görülmekteydi. Oysa bütün kanıtlar yavaş yavaş evrenin sonlu bir zamanda ortaya çıktığını göstermekteydi. Ex nihilo nihil fit (hiçbir şeyden hiçbir şey doğmaz) daha anlaşılır hale geldi. Kuramı destekleyen önemli deliller art arda tespit edilmeye başlandı. Evrenin genişlediğinin tespiti tam bir sürpriz oldu. Çünkü o zamana kadar inanılan, “durağan evren” modeliydi. Yani evren sonsuzdan beri hep vardı. Durağan evren modeli Aristoteles’e kadar uzanmaktaydı.

| 1982 tıklama |  Email | Devamını oku

274. Güneşimizin ölümü: 5•10 üssü 9 yıl sonra

Yıldızlarda insanlar gibi doğar, yaşar ve ölürler. Güneşimiz de bize en yakın yıldızdır. Yıldızlar kütle olarak Güneş'imizin 0.1-100 katı ağırlığında olabilirler. Kütlesi 20-50 kat olanlar, hızlı yaşarlar ve bir kaç milyon yılda yakıtlarını tüketirler. Kütleleri M<1.4 M0 (M0 = Güneş Kütlesi) olan bir yıldız ise yaklaşık 10 milyar yıl yaşamını sürdürebilir. Güneş'ten küçük yıldızlar ise, kütleleri yine M= 0.5 M0 eşik değerinin altına düşmedikçe daha uzun yaşarlar. Yaklaşık 9 milyar yıl önce, güneşimiz ve etrafındaki gezegenler oluşur. Ancak 9 milyar yıl önce oluşan ne Güneş’in, ne de gezegenlerin, bu günkülerle fiziksel, kimyasal, kütlesel, enerjisel bakımdan hiçbir benzerlikleri yoktu. Bu konu oldukça spekülatiftir.

| 1966 tıklama |  Email | Devamını oku

275. Alfred North Whitehead

Whitehead (1861-1947), olaylara ve nesnelere, algılara oranla öncelik tanıyarak doğa felsefesini kurmaya çalıştı. Amacı, algılar dünyası ile bilim dünyası arasında bir uzlaşma kurmaya yöneldi. Doğanın ikiye bölünmesini kabul etmiyordu. Ona göre doğa ancak kendi oluşu içinde kavranabilirdi. 1930’lardan sonra metafiziksel bir bakış açısı kazandı ve tarafsız, non-animist, birleşik-deneyselci (panexperientialist) bir tekçiliği savundu.

| 1959 tıklama |  Email | Devamını oku

276. Yakın gelecek...

Evrenimizin sonsuza kadar genişleyeceğini ya da bir süre sonra kendi üzerine çökeceğini anlamamızı sağlayacak olan bilgi, evrenin kütlesel yoğunluğunun ne kadar olduğudur. Genişleyen bir evrende herhangi iki nokta arasındaki uzaklık sürekli olarak artar. Evren-uzay üç boyutlu olduğundan, hacimde artışa neden olur. Evren genişlerken birim hacimdeki yoğunluk azalır. Buna göre, evren 2 kat genişlediğinde yoğunluk 8 kat azalır (23=8).

| 1957 tıklama |  Email | Devamını oku

277. Parapsikolojide neden akademik eğitim gereklidir?

Bilim dediğimiz kavram, doğadan elde edilen bilginin sistematik hale getirilmesidir. Doğanın başlangıçtan beri var olan kendi kuralları vardır. Bu kuralların bazıları çok net ortaya konulabilirken, bazıları bizim anlayışımızı zorlamakta ve mantığımızla bile çelişmektedir. Doğayı ve işleyişini anlama çabamızın, yani bilimsel bilgi üretmemizin sonu gelmeyecektir. Muhtemelen doğanın gerçek işleyişini hiçbir zaman anlayamayacağız ve gerçeğin tahtının yamacına ancak yaklaşabileceğiz. Doğadaki işleyişin tamamının bilindiği sanrısına kapılarak neyin bilimsel olduğunu neyin olmadığını kesin çizgilerle belirlemeye çalışmak en hafif tabir ile “komik”tir. Günümüzde gelinen noktada kuantum fiziğinin biyolojik yapılarda işleyişini görmek, bunun en açık örneğidir. Doğa işlerken bizim bilimimizin kurallarını bilmez ve hatta dikkate bile almaz. Doğa bize bazen “anomaliler” ile göz kırpar. Kuralları biz doğadan öğreniriz ama doğaya ondan öğrendiğimiz kuralları dayatamayız. İnancımız ne olursa olsun, teorik fikirlere destek olunmalı ve deneyle ortaya konan kanıtlar dikkate alınmalı, aynı deneysel yoldan gidilerek kanıtlar güçlendirilmelidir. Çıkan deneysel sonuçların (evrene veya deneye katılımcı olmak) mistik yaklaşımları çağrıştırması veya mistik yaklaşımları daha sağlam temellere oturtmasına bakıp, deneysel sonuçları yok saymak sorunu çözmeyecektir. Fizik kitaplarını tekrar yazmak gerekse bile bu cesareti göstermeliyiz.

| 1942 tıklama |  Email | Devamını oku

278. Biliminsanı Kimdir ve Özellikleri Nedir?

René Decartes “Yalnızca hayvanlar durmaksızın vücutlarını besleyecek besini bulmakla uğraşırlar, ...insanların, temel düşüncesi, ruhun gerçek besini olan bilgeliği aramak olmalıdır”[1] der. Bu bilgeliği arayan da biliminsanıdır. Biliminsanları, didinip duran işçi karınca gibidirler. Dev bir bilgi hazinesinin oluşmasına yardımcı olan birer hizmetkârdan başka bir şey değildirler. Tarihin belli bir döneminde oluşmuş stoktan alıp, buna biraz da kendilerininkini katarlar. Her biliminsanının çabası bilgi okyanusuna bir damla mürekkepli su katmak gibidir.

| 1905 tıklama |  Email | Devamını oku

279. Güneş sistemimizin oluşumu: 9.100.000.000 yıl sonra

Bu evrede güneşimiz ve etrafındaki gezegenler oluştu. Güneşimizin uzaklığı 149 milyon km, kütlesi 2•1030 kg (yani 332,950 Dünya kütlesi), kendi çevresinde bir tur dönüşü 25 Dünya günü sürer. Yaklaşık saniyede 217 km hızla Dünya ve diğer gezegenleri de beraberinde galaksimizde sürükler. %90 hidrojen+%10 helyum ve çok az miktarda ağır elementlerden oluşur. Bu zamandan sonra, 10 milyar yıllık ömrü daha vardır. Günümüzde ise yakıt kaynaklarının yarısını tüketmiştir ve kalan ömrü yaklaşık 5 milyar yıldır. Güneşimiz tipik düşük kütleli bir yıldızdır. Hidrojeni sürekli yanarak iç kısmında helyuma dönüşür. Helyum genelde atıl bir iç çekirdekte toplanır. Nükleer reaksiyonlar ise bu çekirdeğin dış kısmında (füzyon) gerçekleşir. Çekirdeğin kendisi bu aşamada ısı üretimine katkıda bulunmaz.

| 1897 tıklama |  Email | Devamını oku

280. Parapsikolojide Bilimsel Sorun Var Mı?

Parapsikolojik araştırmalar klasik bilim insanlarınca acımasızca eleştirilmektedir. Diğer yandan kendilerini parapsikolojiye inanan ve araştırmalara da katılan birçok bilim insanından (Brian Josephson, Lord Rayleight, Joseph Thomson, Charles Richet, Henri Bergson, Santiago Cajal, Albert Einstein, Sigmund Freud…) daha akıllı da kabul ederler. Parapsikolojik olayları ciddiye alanlara kızar ve aşağılarlar. Araştırma yapanları da sahtekâr, yalancı, şansa dayalı sonuç bulma, gizli ipuçlarından yararlanma, yanılsama ve istatistiksel taraf tutma şeklinde suçlarlar.  Dürüst olarak “bu konuda fikir beyan edecek bilgi sahibi değilim” de demezler. Parapsikolojik iddialar için sıra dışı kanıtlar ararlar ama sıra dışı kanıtın ne kadar sıra dışı olması gerektiğini ise söylemezler. Bu sansür sadece bireysel seviyede kalmaz, çoksatan (125 bin abonesi olan) Science gibi bilimsel dergiler bu tür yazıları yayınlamaya cesaret edemez veya bilerek yayınlamazlar. Dolayısı ile okuyanları da gizli sansürü bilmeden yaşarlar.

| 1856 tıklama |  Email | Devamını oku