Her canlının kendi genetik yapısının ve çevresel koşullarının belirlediği bir yaşam süresi vardır. Bu yaşam süresi, birçok etmenden etkilenir. Bazı bireyler hastalıklardan ya da yiyecek yokluğundan erken ölür, bazıları ise uzun yaşar. Bir canlı grubunda en uzun yaşayan bireyin ömür uzunluğuna “maksimum ömür (MaÖ)” denir. Teorik olarak şartlar uygun olduğunda, türün diğer bireylerinin de bu uzun ömre ulaşma potansiyelleri olduğu kabul edilir. İnsan için MaÖ 113 yıldır. Bazı gazete haberlerine göre 115-120 yıla kadar çıkabilir.

            İnsanın ortalama ömrü evrimin başlangıç aşamalarında başlangıçta kısaydı. Doğal çevre tehlikeleri ve beslenmenin kötü olduğu koşullarda ortalama ömrün 30-40 yıl olduğu tahmin edilmektedir. Otuz bin yıl önce ortalama ömür 29 yılken, 12 bin yıl önce 32, 8 bin yıl önce 38, milattan önce 1100’lerde 35, milattan sonra 1200’lerde 48, 1900’lü yıllarda 60 ve günümüzde gelişmiş ülkelerde 70 yıl civarındadır. Yani, zaman içerisinde ortalama ömür belirgin artmıştır. Bu uzun ömür beraberinde zihinsel gelişim ve öğrendiğini daha uzun süre gençlere aktarma fırsatı doğurur.

            Türler arası ömür uzunluğunun sadece genetik temelli olduğunu öne sürmek doğru değildir. İnsan ve şempanzeler arasında %99’a varan genetik benzerlik olmasına karşın, şempanzeler insan ömrünün yarısına sahiptir ve iki kat hızlı yaşlanırlar. Bu nedenle yaşlanmayı ve yaşı belirleyen genlerden ziyade, o genleri kontrol eden düzenleyici genlerin daha önemli olduğu öne sürülür. Yaşayan türlerde, maksimum ömür (MaÖ) süresi ile beyin ağırlığı ve vücut ağırlığı arasında doğrusal bir ilişki tespit edilmiştir:

MaÖ yıl olarak = (10,8399)x(Beyin Ağırlığı, gr)^0.636 x(Vücut Ağırlığı, gr)^-0.225

Bu denklem bulunan insansı fosillere yaşayan türlere de uygulanabilir.[1] Denklemdeki (x) işareti çarpım ve ağırlıklar ise gram (gr) anlamındadır.

Bu verilerden yararlanarak, geriye doğru bir tahmin yapabiliriz. Buna göre MaÖ 200 ya da daha uzun olması, beyin ağırlığı ve vücut ağırlığında artışla beraber olmalıdır. H. habiliste MaÖ 60 civarındayken, H. erectus’ta 70-80 yaş arasında tahmin edilmektedir. Şimdiki biz olan Homo sapiens sapienste ise MaÖ 100 yıl kadardır. Burada kullanılan denklem; MaÖ yıl olarak=1,607x[Beyin ağırlığı, gr]^0.5579 şeklindedir. Gram olarak beyin ağırlığının 0,5579 üssü alınıp, sabit değer olan 1,607 ile çarpımı yıl olarak maksimum ömrü verir. Yapılan hesaplara göre, her 10⁶ (bir milyon yıl) evrim yılında, insanın MaÖ değeri 1,6 yıl artış göstermektedir. Görünen o dur ki, MaÖ sürekli artma eğilimindedir. Geçmişteki insansıların ömür süreleri ve beyin kapasiteleri göz önüne alındığında, gelecekte beyin ağırlığımızın 1450 gr’dan 5000 gr’a çıkması gerekecektir. Bu değişimle de MaÖ, şu an ki ortala değer olan 100 yıldan ortalama 200 yıla çıkacaktır. Ancak bu beyin ağırlığı artışının yüksek zihinsel işlevler üzerinde nasıl etki ya da değişim yapacağını bilmiyoruz. Aycıca, bu konu üzerinde kafa yormaya pek gerek yok galiba. Çünkü bir milyon evrim yılında, MaÖ yaklaşık 1,6 yıl arttığı için büyük beyinli olmamıza epey zaman var demektir.